LẬT LẠI HỒ SƠ LỊCH SỬ ĐỘNG TRỜI CÁCH ĐÂY KHOẢNG 40 NĂM

Động trời vụ đánh cắp tiêm kích MiG-25 Liên Xô: Sự thật ngã ngửa

Ngày 6/9/1979, một sự kiện chấn động giữa lúc chiến tranh Lạnh đang trong giai đoạn căng thẳng đã xảy ra. Viktor Belenko - phi công kỳ cựu của Không quân Liên Xô bất ngờ hạ cánh xuống Nhật Bản trên một chiếc tiêm kích MiG-25 - một máy bay cực kỳ hiện đại của Liên Xô thời bấy giờ. Nó sở hữu những tính năng phương Tây đau đầu tìm cách hóa giải suốt 10 năm mà chưa được.

Trung úy Belenko là phi công thuộc Trung đoàn 513, Tập đoàn không quân số 11, đóng tại Chuguyevka, Primorsky Krai, phía đông của Liên Xô.

MiG-25 lúc bấy giờ được coi là tiêm kích đánh chặn mạnh nhất thế giới. Nó có radar tầm xa, đặc biệt sở hữu hai động cơ khổng lồ cho phép đạt tốc độ tối đa Mach 3 - tốc độ mà không loại tiêm kích nào của Mỹ khi đó đuổi kịp. 

Không chỉ "cống nạp" máy bay hiện đại, kẻ phản bội Belenko còn mang theo cả cuốn cẩm nang hướng dẫn sử dụng MiG-25 dành cho phi công. Đó quả là "món quà trời cho" với tình báo NATO lúc bấy giờ.



Đến khi có trong tay mẫu tiêm kích MiG-25, Phương Tây mới ngã ngửa ra rằng, nó không thực sự nguy hiểm như họ vẫn lầm tưởng.

Peter Ustinov trong loạt phim truyền hình Wings of the Red Star nhận xét: "MiG-25 thực sự là một máy bay đặc biệt, nhưng không phải là như cái mà người Phương Tây vẫn lầm tưởng”.

Tuy nhiên sự đơn giản của tiêm kích MiG-25 vẫn không thể ngăn nó phá vỡ nhiều kỷ lục thế giới vào thời điểm đó. Các nguyên mẫu được thiết kế nhẹ hơn với mục đích là lập ra những kỷ lục mới.

Vì thế nếu được phân loại theo FAI (Liên đoàn hàng không quốc tế) thì MiG-25 thuộc vào thể loại C1 (III) trong đó các máy bay được cung cấp lực đẩy bởi động cơ phản lực mà không bị giới hạn bởi trọng lượng cất cánh.

Các kỷ lục bị phá vỡ bởi MiG-25 một cách khá tự nhiên như kỷ lục bay với vận tốc 2.319,12km/h trên quãng đường 1.000km do phi công thử nghiệm của hãng MiG Alexander Fedotov thực hiện vào tháng 3.1965. MiG cũng thiết lập những kỷ lục mà cho đến ngày nay vẫn chưa bị xô đổ, như có thể leo cao tới trần bay 36.240m.

Như đã giải thích lúc đầu, Phương Tây gần như không có bất cứ một thông tin nào cho đến năm 1971, và những thông tin thu được sau năm 1972 cũng rất ít ỏi cho tới khi xảy ra vụ Belenko đào thoát. Đó là một món quà bất ngờ lớn cho các chuyên gia Phương Tây khi Belenko lái chiếc tiêm kích MiG-25 mới và hạ cánh xuống Nhật Bản.

Lúc đầu các sĩ quan Liên Xô tại căn cứ Sokolovka đóng quân nghĩ rằng, có thể do hệ thống định vị xảy ra vấn đề dẫn đến sự cố này, tuy nhiên kế hoạch đào tẩu lại được lên kế hoạch và tính toán từ trước đó



Máy bay MiG 25R cất cánh thực thi nhiệm vụ ngày nay . Nguồn ảnh Wiki

Một số tác giả cho rằng Belenko là một người đam mê hàng không từ nhỏ, ông được đào tạo để trở thành huấn luyện viên bay, và ông dành phần lớn thời gian để học hỏi và hoàn thiện kỹ thuật bay của mình. Ông từng làm giảng viên trường huấn luyện phi công Amrvir, từng bay loại Sukhoi Su-15, ông được coi là phi công hàng đầu của Liên Xô.

Lần đầu tiên ông nghe về MiG-25 đó là vào năm 1970, gần như ngay lập tức, ông mong muốn tìm hiểu về loại máy bay mới này, ông liền yêu cầu chuyển loại để có thể huấn luyện bay trên loại MiG-25 vào năm 1972. Bài thực hành đầu tiên ông áp dụng là tại Rostov, nhưng sau đó ông sớm tới Sokolovka để vào Trung đoàn máy bay chiến đấu 530. Việc các chỉ huy chuyển loại máy bay cho ông là một ngoại lệ hiếm hoi, bởi hồ sơ của Belenko được đánh giá là hoàn hảo trong suốt thời gian ông phục vụ trong lãnh vực công nghệ hàng không hiện đại, vì thế ông đã được lựa chọn và bổ nhiệm làm bí thư của phi đội.

Chương trình đào tạo của Belenko tiến triển mà không gặp bất kỳ trở ngại nào. Sau khi chương trình kết thúc, các chuyến bay cá nhóm, và bay cá nhân được tiến hành. Trước đó vào tháng 8, các chuyến bay nhóm đã được tiến hành.



Máy bay do Belenko điều khiển hạ cánh xuống Nhật. Nguồn ảnh: Wiki

Ngày 3.9.1976 Belenko sau khi đưa đứa con mình tới nhà trẻ, ông liền đến căn cứ để chuẩn bị bay. Các điều kiện thời tiết rất thuận lợi cho chuyến bay, mây mù đã giảm, và phi đội được lệnh cất cánh lúc 12h50 phút.

Không bao lâu sau khi cất cánh, Belenko đã báo cáo các vấn đề xảy ra với động cơ và tách ra khỏi phi đội bay. Ông thả máy bay rơi về độ cao 50m so với mực nước biển. Tuy nhiên ông may mắn không gặp các vấn đề thường xảy ra khi bay ở độ cao thấp.

Ông đã bay rất thấp, vì thế các đài radar không thể bắt được tín hiệu và theo dõi chiếc máy bay. Máy bay chọn hướng phía Đông, bay thẳng đến Nhật Bản. Khi đến gần bờ biển Belenko đã tăng độ cao lên 6.700m để chờ phản ứng từ phía phòng không Nhật Bản, còn cách đảo của Nhật Bản 370km, ông đã bị phát hiện bởi hệ thống radar. Người Nhật tại căn cứ Chitose ngay lập tức điều một cặp máy bay tiêm kích F-4J bay lên để chặn lại. Biết rằng đã bị phát hiện thêm một lần nữa, ông đã sà xuống vào trong đám mây và lúc này ông gặp khó khăn trong việc điều khiển.

Tới 13h53 phút, ông phát hiện ra một sân bay và cố gắng hạ cánh, tuy nhiên ông đã hủy bỏ việc này do phát hiện một chiếc máy bay dân dụng Boeing 727 đang cất cánh. Theo nhận định của ông, các đường băng ngắn hơn một chút so với những gì mà ông thường thấy ở các sân bay quân sự. Cuối cùng ông thực hiện một cú hạ cánh dài, và vọt ra khỏi đường băng khoảng 240m trước khi máy bay bị dừng lại hẳn.

Sau khi ra khỏi buồng lái, ông phát hiện ra tên sân bay, đáng tiếc nó lại không phải sân bay quân sự, nhưng là sân bay dân sự của cư dân Hoktado. Tuy nhiên đặt chân được tới Nhật Bản là đã hoàn thành được mục tiêu của mình. Ngay sau khi bước chân ra khỏi buồng lái, ông liền bắn cảnh báo người khác không được đến gần máy bay, vì các máy bay khi đó được bảo đảm bằng chất nổ và hệ thống tự hủy, đây là cách mà Liên Xô áp dụng để đảm bảo cho máy bay MiG-25 không rơi vào tay Phương Tây.

Ông cũng yêu cầu các nhân viên mặt đất che chắn các dấu hiệu của không quân Xô Viết. Sau đó ông yêu cầu được tiếp xúc với đại diện của Không quân Mỹ. Sân bay liền bị đóng cửa trong 5 giờ liền. Belenko cũng yêu cầu được tị nạn chính trị.



Nhân viên mặt đất Nhật đang che chắn chiếc MiG-25 . Nguồn ảnh Wiki

Thời gian giữa chiều thứ 6 và ngay thứ 7 thời điểm đó cực kỳ xôi động, các phương tiện truyền thông của Phương Tây đã dành sự quan tâm lớn cho sự kiện này. Aeroflot liền gửi một phái đoàn, nhưng họ đã không được phép để xem cũng như đến gần với chiếc MiG-25.

Ngoại giao cũng là vấn đề cam go lớn trong thời điểm đó. Để biện minh cho việc giữ phi công và máy bay MiG-25 trên lãnh thổ của mình, các nhà chức trách Nhật Bản liền nghĩ ra kế sách để cáo buộc Beleko và máy bay của ông tội danh xâm phạm biên giới bất hợp pháp. Chiếc máy bay đã được chuyển đến một nhà chứa máy bay tại căn cứ không quân Hyakuri, nằm cách Tokyo 80km về phía bắc.

Ngày 19.9.1976 một chiếc máy bay vận tải khổng lồ C-5 Galaxy cùng với 11 chuyên gia đến từ Mỹ để vận chuyển cũng như khảo sát kiểm tra thực tế chiếc MiG-25.



Máy bay vận tải khổng lồ C5 Galaxy của không lực Mỹ . Nguồn ảnh: Wiki

Tham gia khảo sát và kiểm tra còn có 64 chuyên gia hàng đẩu của Nhật Bản. Chiếc MiG-25 được tháo dỡ một phần và vận chuyển đi dưới sự hộ tống của máy bay chiến đấu F-4J và F-104J.

Việc kiểm tra toàn bộ chiếc MiG-25 bao gồm các bức ảnh hồng ngoại của Foxbat, cùng với các công cụ hoạt động mang theo sức mạnh của loại máy bay này. Kiểm tra hệ thống động cơ để biết quang phổ nhiệt của loại máy bay này, đây là yếu tố cần thiết để Phương Tây thiết kế các thông số dành cho tên lửa không đối không, hầu chúng có thể bắt bám theo đặc tính của động cơ MiG-25, và tiêu diệt loại máy bay này.

Trong lúc đó cuộc đấu tranh ngoại ngoại đã bắt đầu gay cấn. Nhật Bản ra các tuyên bố chính thức rằng, Liên Xô sẽ được trả lại chiếc máy bay này, nhưng sẽ không sớm hơn thời điểm vào ngày 5.10.1976.

Sau đó chiếc máy bay lại bị tháo dỡ ra một lần nữa và chất trong 13 chiếc container, đem lên tàu chở hàng để chuẩn bị về Liên Xô. Người Nhật Bản đã niêm phong các container, mục đích của họ là không cho phía nhân viên Liên Xô có thể kiểm tra các thùng hàng chứa bộ phận máy bay trước khi chúng được chuyển tới tận nước này.

Tuy nhiên Liên Xô đã không màng đến điều này, và họ đã quyết định dùng xà beng để bật ra các thùng hàng để kiểm tra, họ nhanh chóng phát hiện ra rằng, một số thiết bị của chiếc MiG-25 vẫn đang còn nằm trong tay của Phương Tây. Liên Xô yêu cầu Phương Tây phải trả tiền đền bù cho một số bộ phận máy bay và thiết bị điện tử bị mất này. Trong khi đó người Nhật lại yêu cầu Liên Xô phải thanh toán chi phí vận chuyển các thùng hàng chứa bộ phận máy bay này về nước.

Tại Liên Xô, gia đình Belenko đã bị cách ly và cơ quan tình báo KGB bắt đầu mở một cuộc điều tra toàn diện, qua đó họ tìm thấy trong căn họ của phi công này một cuốn nhật ký cá nhân, trong đó Belenko đã có những ghi chép về việc tính toán nhiên liệu hoạt động của MiG-25 khi bay tới Nhật.

Về phần Belenko, ông đã đến nước thứ ba, sau đó nhận qui chế tị nạn chính trị chính thức tại Hoa Kỳ, ở đây ông đã bắt đầu làm việc cho một công ty hàng không. Ông nhận được quốc tịch Mỹ và đã tự mở cho mình một công ty riêng, ông kết hôn với một phụ nữ Mỹ và có với cô này 3 đứa con.

Tuy nhiên theo cuốn sách của Barron, thì chính cuộc sống hôn nhân tại Liên Xô của Belenko thất bại dẫn tới kết cục cay đắng là ly hôn- đó mới là nguyên nhân chính khiến phi công này chán nản và bỏ trốn sang Mỹ